Asrın faciasında 4 ay geçti.
Kahramanmaraş’ta toplam 11 ilde etkili olan yıkıcı depremler büyük kayıplara neden oldu.
Şehirlerin adeta yerle bir olduğu afet sonrasında devletin tüm imkanları bölgeye seferber oldu.
Bölgede çalışmalar hız kesmeden devam ederken, dayanıklı ve inançlı afet evleri de yükseliyor.
Çalışmalara titreme bölgesinden başladı
Tarihi seçimlerin ardından yeniden Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olan Mehmet Özhaseki, deprem bölgesindeki çalışmalarına başladı.
Vakit kaybetmeden ziyaretlere başlayan Özhaseki, önce geçen hafta Adıyaman’a, önceki gün ise Malatya ve Kahramanmaraş’a gitti.
Dün Hatay’a giden Özhaseki, bölgede incelemelerde bulundu.
Burada yaptığı incelemelerin ardından AFAD İl Uyum Merkezi’ndeki Planlama Çalışma Toplantısı’na katıldı.
“Yıkılan iş yeri ve depoların mali yükü 100 milyar dolar civarında”
Görüşmenin ardından televizyon kanallarının sorularını yanıtlayan Bakan Özhaseki, şu ifadeleri kullandı:
Hasarımız büyük, toplamda 680 bin evden bahsediyoruz. 170 bine yakın iş yerimiz ve yıkılan depomuz var. Toplam 850 bin bina. Bunların mali yükü 100 milyar dolar civarında. Çünkü rezerv alanlara konut yaptığımızda bu alanlara yol istiyorlar, su istiyorlar, kanalizasyon istiyorlar; Sonrasında konutların çevresinde sosyal donatı alanları gibi tesisleri de istiyor. Bütün bunların hazırlanması için 100 milyar dolarlık bir maliyet var gibi görünüyor. Bunun üstesinden geleceğiz.
“Formüller devreye girince yerinde dönüşümü gerçekleştireceğiz”
İlk etapta yaklaşık 170 bin konutun ihalesinin yapıldığını ve inşaatın devam ettiği bilgisini veren Bakan Özhaseki, konut yapım çalışmalarının hızlandırılacağını belirterek, şunları söyledi:
Şehirlerin merkezinde yerinde dönüşümü esas alan yeni bir çalışma başlatıyoruz. Gittiğimiz şehirlerde bölge halkı, şube temsilcileri ve şehrin ileri gelenleri ile bir araya geliyor, yeni formüller arıyoruz. Formüller devreye girdiğinde çok kısa sürede yerinde dönüşümü gerçekleştireceğiz. Bugün milletvekili arkadaşlarımızla, belediye başkanlarımızla, STK’larımızla ve hatta daire başkanlarımızla bir araya geldik. Arkadaşlarımız Hatay için hazırladığımız planları sundular. Hemen hemen tüm arkadaşlarımız oybirliğiyle bu planların çok güzel olduğunu belirterek planları onayladılar. Planlar gerçekleşecek. Merkezden başlayıp, doğruyu etrafa yaymak ve taban artı 4, taban artı 3, zemin artı 2 gibi maksimum beş katı olacak şekilde bir planlama meselesidir.
Bir yanda rezerv alanlarda evlerimizi inşa edeceğiz, diğer yanda kadim Hatay’ı tarihi ve kültürel dokusuna uygun, sağlam, aslına uygun ve yerinde dönüşümle yeniden canlandırıp inşa edeceğiz. Özellikle buranın tarihi gerçekliğini ve yerel mimarisinin özelliklerini ön plana çıkaran yeni bir dönüşüm modeli konusunda arkadaşlarımızla anlaştık. İnşallah bu formül hayata geçtiğinde çok kısa sürede Hatay’ın eski canlılığına kavuşacağını düşünüyorum.
Demiryolu hattında çeliği bile bükecek yer hareketi olduğunu hatırlatan Özhaseki, yapılaşmaya uygun olmayan alanlarda yapılaşmaya izin verilmeyeceğini, yeni bir yönetmelik üzerinde çalışacaklarını ve süreci daha sıkı tedbirlerle sürdüreceklerini de dile getirdi. .
“Yüksek Memnuniyet”
Bakan Özhaseki sözlerini şöyle sürdürdü:
Yerelde yerinde dönüşümü teşvik ettiğimizde istihdam artacak ve ticari şubeler öne çıkacak. Örneğin; İnşaat dalında 140’a yakın kalem var ve alt kümelerle birlikte harekete geçtiğinde şehrin ticareti de canlanacak. İnsanların kendi evlerini yerinde inşa etmelerini sağlayacak dönüşümü kontrolümüz altında teşvik ettiğimizde, çok hızlı bir şekilde herkes kendi blogunda bu çalışmaya devam edebilecek. İnsanlar kendi meskenlerini sağlam bir şekilde inşa etmek isterler. Kredi, hibe ve süreç takviyesi yapıp işleri son aşamaya getirdiğimizde deprem bölgelerindeki vatandaşlar çok mutlu oluyor. Biz de bunun önünü açacak bir yasa hazırlıyoruz. Birkaç gündür gittiğim tüm deprem bölgelerinde ilgili kesimlerin temsilcileri ile konuyu görüşüyorum.
Memnuniyet yüksek, mahalleli arkadaşlar sabırsızlıkla bekliyor. Bu anlamda sağlam, aslına uygun ve yerinde bir dönüşüm için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Tabii burada şunun altını çizmek isterim: Hibe ve kredilerle dönüşüme başlayacak projeleri hazırlayacağız ve adım adım takip edeceğiz. Her adımını çok titizlikle inceleyeceğiz. Ruhsattan iskan sürecine kadar tüm inşaat ve imar sürecini deprem yönetmeliğine ve belirlenen kriterlere uygun olarak sıkı bir şekilde kontrol edeceğiz.
“İnsanları anılarının olduğu yerlerden almak kolay değil”
Amacımız rezerv alanlara yeni, doğru ve inançlı evler inşa etmek, bu evlerin altyapısını hazırlamak ve ardından hak sahiplerini bu evlere taşımaktır. Ancak diğer yandan şehrin merkezinde harabe durumda olan ve herkesin mülkiyetinde olan parseller bulunmaktadır. Bunların da seferber edilmesi gerekiyor. İnsanları anılarının olduğu bir yerden başka bir yere götürmek kolay değil. İnsanlar bir kereden fazla bu şekilde tercih etmiyor. İnsanlar merkezi yerden ayrılıp 9-10 kilometre ötede yerde yaşamak istemiyor, haklılar. Yerinde dönüşüm ile birlikte mevcut imar planlarının gözden geçirilerek yeniden canlandırılması gerekmektedir. Bir yanda fay kırılmaları ve dere yataklarının olduğu, yapılaşmaya asla izin verilmeyecek yerler var. Çünkü o fay kırığının üzerine bir çelik bina yaparsanız onu bükebilecek bir yer hareketi ile karşılaşacaktır.
“Şehirlerimizi afetlere dayanıklı hale getireceğiz”
Sonuç olarak; kontrolümüz altında vatandaşların kendi konutlarını yapmalarını sağlayacağız ve en kısa sürede şehrin merkezinde yerinde dönüşümü sağlayacağız. Cumhurbaşkanımızın talimatı 311 bin konutu bir yılda teslim etmek. 170.000 adedinin ihalesini yaptık. Hatta bazılarını köy evlerinden teslim ettik. Bunun dışında, yerel aktörlerin dahil olduğu yeni hareketler, inşa sürecindeki becerilerine bağlıdır. İsterlerse 1 yılda da yapabilirler. Vatandaşın kendi evini yapması için de vatandaşa kredi ve hibe vereceğiz. Onların da 1 ila 1,5 yıl içinde tamamlanmasını temenni ediyorum. İnşallah sağlam, inançlı ve yerinde bir dönüşümle şehirlerimizi afetlere karşı daha dayanıklı, eskisinden daha yaşanır ve yaşanır hale getireceğiz. Tüm vatandaşlarımızın ve deprem bölgesindeki kardeşlerimizin mekanı cennet olsun, bu devlet büyük bir devlettir.
